▶ Maagdenhuis Museum Antwerpen

Maagdenhuismuseum uiterst content met duurzaam ledlicht van Klemko

Het Maagdenhuismuseum in Antwerpen heeft recentelijk de omslag gemaakt naar verregaande professionalisering. Dat is gebeurd met ondermeer de verbetering van de museale infrastructuur en technologie, zoals de toepassing van zonwerende technieken, uv-werende raamfolie, beveiligingsinstallaties en last but not least de overgang naar led-verlichting.

"Wij proberen op dit moment onze tentoonstellingruimtes optimaal in te richten", aldus Daniël Christiaens, conservator van het Maagdenhuismuseum in Antwerpen. "Daardoor blijven bijvoorbeeld archiefstukken en schilderijen onaangetast door vocht, uv-straling en warmte. Vandaar dat wij zijn overgestapt op het aanlichten van onze museumstukken met de Trackspots van Klemko Techniek. Zij produceren nauwelijks warmte en stralen uv-vrij licht uit. Deze verlichting is ook ongevoelig voor trillingen. Dat laatste is in onze situatie erg belangrijk".

Het Maagdenhuis ligt in een omgeving die doordrenkt is van de rijke geschiedenis van de Scheldestad. Een deel van het complex biedt onderdak aan één van de kleinste Antwerpse musea, het Maagdenhuismuseum. Niettemin bezit het een verzameling pronkstukken van kunsthistorisch onschatbare waarde. Hier is de kunstcollectie te bewonderen, die is ontstaan uit nalatenschap van prominente Antwerpenaren met binding aan het Maagdenhuis. Deze kunstwerken dienen zorgvuldig te worden gekoesterd uit respect voor hun erflaters. Christiaens en zijn staf van zeven personen faciliteren het beheer en behoud van het hun toevertrouwde culturele erfgoed.

"Al onze stukken hebben wij voorzichtigheidshalve digitaal in beeld vastgelegd en opgeslagen. Naast het elektronisch catalogiseren van onze collectie streeft onze museumorganisatie ook duurzaamheid na in de bedrijfsvoering", vertelt Christiaens.  

Maegdeckens

Het Maagdenhuis is een voormalig opvangtehuis voor weesmeisjes (maegdeckens). Het is in 1458 opgericht met geld uit de Antwerpse handel. Nadat in 1532 een vondelingenhuis in gebruik was genomen richtte men in 1552 een scole voor schamele meyskens' op, die uitgroeide tot het Maagdenhuis. Deze functie heeft het gebouw niet meer. Het is nu het hoofdkantoor van het Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW) in Antwerpen.

Het monumentale pand heeft vooral in de zestiende en zeventiende eeuw uitbreidingen en verbouwingen ondergaan. Het Maagdenhuis is met zijn gotische en renaissance kenmerken sinds 1938 beschermd. Op de benedenverdieping, de binnenplaats en de kapel bevindt zich het Maagdenhuismuseum met een kostbare museumcollectie. Die omvat schilderijen uit de vijftiende tot en met de zeventiende eeuw met werk van onder anderen Peter Paul Rubens, Jacob Jordaens, Antoon (sir Anthony) van Dyck, Pieter Aertsen, Maarten de Vos en, Maarten Pepijn. Het beeld houwwerk stamt uit de 16de tot en met de 18de eeuw met werk van Huybrecht van den Eynde en Walter Pompe.

Unieke stukken gepolychromeerd Antwerps aardewerk dateren uit het midden van de zestiende eeuw, voorlopers van het vermaarde Delfts Blauw. Uit de twaalfde tot en met de zestiende eeuw stammen archiefstukken met onder meer het oudste bekende zegel van de stad Antwerpen, gehecht aan een document uit 1233.

Geen sinecure

Omdat er pal voor de voorgevel van het Maagdenhuis een tram rijdt, veroorzaakt die in het voorbijgaan duidelijk voelbare trillingen in het gebouw. Die hebben in het verleden om de haverklap tot kapotte lampen geleid. Eerst gloeilampen en daarna halogeen. Medewerkers moesten dus veelvuldig lampen verwisselen. Dat is met de hoge museumplafonds geen sinecure. De huidige led's hebben het voordeel dat zij niet gevoelig zijn voor trillingen en daar niet kapot van gaan.

"Er zijn in het voortraject samen met ons bedrijf eerst uitgebreid proeven gedaan", aldus Ben Verstraeten van Klemko Techniek. "We hebben bekeken, hoe de ledmodules zich zouden houden in deze situatie. Uit deze kritische testen is gebleken dat onze ledmodules zich uitstekend hielden, waarna de museumdirectie in de persoon van Daniël Christiaens besloot de bestaande lichtpunten door ledspots te vervangen".

 
                                                                                           

Warmwitte lichtkleur

In het Maagdenhuismuseum zijn Klemko-Trackspots aangebracht van 10 watt. Daarin zitten vier ledjes van 2,5 watt. De eveneens geïnstalleerde spots van 17,5 watt hebben elk zeven 2,5 watts ledjes. De spots hebben een witte of zwarte behuizing en zijn draai- en kantelbaar. Er is gekozen voor de heldere lichtkleur warmwit (2.900 K). De stralingshoek van de lichtbundel bedraagt 35 graden. Omdat de te vervangen lichtarmaturen aan 3-fase eurorails hingen, was het aanbrengen van de ledspots op dit voedingssysteem tamelijk eenvoudig.

Christiaens tenslotte: "Het enige wat wij moesten doen was de oude energievretende en snel kapot gaande spots weg te halen, de vervangende ledspots in de bestaande rails te klikken en die goed te richten voor het aanlichten van onze museumstukken. Aangezien de spots vele uren per dag branden zullen we de aanzienlijke besparingen in onze energierekening terug zien. Net zo belangrijk is het feit dat wij aanzienlijk minder manuren hoeven te steken in het onderhoud en het vervangen van lichtpunten in onze expositiezalen".